Yoko Ono urodziła się 18 lutego 1933 w Tokio, jako córka bankiera i byłego pianisty klasycznego. Jej imię oznacza dokładnie "dziecko oceanu". Tuż przed narodzinami, ojciec przyszłej artystki został przeniesiony do San Francisco w Kalifornii, reszta rodziny dołączyła do niego dopiero po kilku latach - Yoko poznała swojego ojca, gdy miała już dwa latka. W 1937 roku rodzina Ono wróciła do Japonii, a Yoko rozpoczęła naukę w jednej z najbardziej prestiżowych tamtejszych szkół. gdzie pobierała lekcje gry na pianinie, uczyła się tradycyjnej japońskiej muzyki, uczęszczała na występy Kabuki. Okres II Wojny Światowej przyszła performerka spędziła w Tokio, jej rodzina zmagała się z głodem. To właśnie w tym trudnym okresie tuż po wojnie, Yoko miała rozwinąć w sobie postawę outsiderki. Nie zdecydowała się wyjechać ponownie z rodziną do Stanów Zjednoczonych - została w Japonii, gdzie kontynuowała naukę, także śpiewu.
Yoko Ono - artystka i performerka
Do USA przyjechała dopiero na początku lat 50., bardzo szybko zaczęła się obracać w tamtejszym środowisku artystycznym, co spotkało się z negatywnymi reakcjami rodziny. Nic to nie dało, Yoko sama zaczęła stawać się artystką, skupiając się przede wszystkim na tworzeniu muzyki eksperymentalnej i awangardowej, zaczęto ją kojarzyć z grup a Fluxus. To jej założyciel, George Maciunas zorganizował dla Ono pierwszą wystawę. Pomimo to, Yoko pozostawała artystką niezależną. W 1962 wzięła pierwszy ślub z Anthonym Coxem, amerykańskim muzykiem jazzowym, producentem filmowym (zostało unieważnione ze względu na niedopełnienie formalności rozwodowych z pierwszym mężem, Toshi Ichiyanagi). Para zeszła się kilka miesięcy później i tym razem legalnie została małżeństwem, urodziło się ich dziecko, dziewczynka Kyoko Chan Cox.
To właśnie w tym okresie rozkwitała sztuka feministyczna, oparta przede wszystkim na elementach kultury wizualnej i teatralnej, będąca performansem, a Yoko stała się jej ważną częścią. To sztuce właśnie postanowiła się poświęcić, niemal rezygnując z macierzyństwa. 20 lipca 1964 roku Ono po raz pierwszy wykonała performans Cut Piece. W jego ramach, artystka siadała na scenie, mając na sobie piękny strój i rozpuszczone włosy. W performansie tym aktywny udział brała publiczność, która wchodziła na scenę i przygotowanymi nożyczkami odcinała kolejne fragmenty ubrania Yoko do momentu, aż została ona całkowicie naga. Do dziś Cut Piece uznawany jest za jeden z pionierskich przykładów performatywnej sztuki partycypacyjnej.
Polecany artykuł:
Yoko Ono i John Lennon - miłość, jakiej świat nie widział
7 listopada 1966 roku Yoko po raz pierwszy spotkała się z Johnem Lennonem. Członek The Beatles bardzo interesował się sztuką, znał twórczość Yoko, dlatego zdecydował się zobaczyć nową wystawę jej autorstwa. Między tą dwójką bardzo szybko zaiskrzyło, zaczęli ze sobą korespondować, spotykać się w domu muzyka, co spotkało się z ostrą reakcją ówczesnej żony Lennona, Cynthii. Ten tłumaczył się mówiąc, że to jedynie artystka, która próbuje zebrać od niego środki na swoją działalność. Było już jednak za późno, Lennon zaczął pisać piosenki, poświęcone Yoko, tworzyli razem awangardową muzykę, aż w końcu Cynthia nakryła tych dwoje we własnym łóżku. Mniej więcej w tym okresie Ono zaszła w pierwszą ciążę z Lennonem, zakończyła się ona jednak poronieniem.
John i Cynthia rozwiedli się, dzięki czemu ta dwójka zakochanych artystów mogła całkowicie poświęcić się sobie i swojej działalności. Lennon zaczął coraz bardziej skupiać się na żonie, działalności aktywistycznej i artystycznej na nieco innym niż popkulturowa poziomie. To wszystko przyczyniło się do narodzenia się mitu, że to właśnie Yoko doprowadziła do rozpadu The Beatles, poprzez odciągnięcie od grupy jednego z jej filarów. Wiemy już, że nie było to prawdą, Yoko jednak nie miała łatwo, jako partnerka Johna musiała zmagać się z atakami i powszechną niechęcią, a nawet rasizmem. Tej dwójki to nie zniechęcało - choć ich związek nie należał do najłatwiejszych, to tworzyli razem, nagrali wspólnie sześć płyt, większość z nich miała charakter mocno eksperymentalny, razem walczyli o pokój i zmiany na świecie, definiowali się nawzajem, napędzali, mają syna, Seana. Choć Lennon prowadził działalność solową, jego prawą ręką zawsze była Yoko. To na jej oczach muzyk został postrzelony przez szalonego fana, to ona do dziś dba o jego dziedzictwo i utrzymanie pamięci o nim.
Yoko Ono - ikona światowej kultury
Z biegiem lat artystka stała się jedną z największych ikon kultury, sztuki na świecie. Po śmierci Lennona nie usunęła się w cień - wciąż tworzy muzykę, zajmuje się sztuką, organizuje nowe wystawy, działa aktywistycznie, choć już na znacznie ograniczonym poziomie. Po intensywnych latach życia i rozgłosu, Yoko Ono cieszy się ciszą i spokojem.
