Przytaczając liczby trudno nie kryć podziwu. Według zestawienia podawanego przez PAP pięcioletni program badawczy odkrył prawie 600 kurhanów, ponad 780 kopców o różnym przeznaczeniu, prawie 250 mielerzy (wypalano tu węgiel drzewny), ponad 50 smolarni, starożytne pola uprawne, ślady osiedli, a nawet 17 cmentarzy wojennych. Najstarsze znaleziska pamiętają czasy przedchrześcijańskie, najnowsze – czasy II wojny światowej.
W znajdywaniu skarbów pomagało skanowanie z powietrza za pomocą lidaru. To urządzenie działające na podobnej zasadzie do radar, wykorzystuje jednak promienie laserowe zamiast fal radiowych. Dzięki takiemu skanowaniu można z nieba wyśledzić zmiany w terenie i jednocześnie jest to bezpieczne dla otaczającej przyrody. Wykrycie kurhanów, kopców i innych wzniesionych ludzką ręką formacji to jedno, ale określenie ich rzeczywistej roli będzie możliwe dopiero po wykopaliskach.
Najbardziej tajemnicze pozostają dość duże ufortyfikowane konstrukcje, o których już archeolodzy mogą powiedzieć, że nie pełniły roli obronnej ani nie były grodziskami. Możliwe zatem, że były to na przykład miejsca kultu pogańskiej duchowości. Pierwsza, o średnicy 36 metrów, z otaczającym ją wałem znajduje się na terenie ścisłego rezerwatu, druga natomiast na terenie Leśnictwa Wilczy Jar. W jej otoczeniu badacze natrafili na słowiańską ceramikę oraz artefakty krzemienne.
Będziemy czekać z wypiekami na kolejne znaleziska polskich archeologów. Mamy nadzieję, że dzięki nim dowiemy się jeszcze więcej o życiu w czasach wczesnego średniowiecza i jeszcze dawniej na terenach polskich.
